8 maja 202011 sierpnia 2023 artmacha

Psychoterapia: krótkie kompendium wiedzy

Zdrowie

Psychoterapia: krótkie kompendium wiedzy: korzystanie z psychoterapii staje się w Polsce zjawiskiem coraz bardziej powszechnym. Warto jednak przy tym wiedzieć, że psychoterapia występuje w wielu różnych modelach zaś dobór odpowiedniej formy ma istotne znaczenie dla efektów procesu terapeutycznego. 

Psychoterapia: omówienie głównych podejść terapeutycznych

W polskich warunkach psychoterapia może zostać podzielona na dwie główne kategorie, a mianowicie podejścia terapeutyczne wywodzące się z freudowskiej psychoanalizy oraz formy terapii mające swoje źródło w nowoczesnej psychologii poznawczej i kognitywistyce. Do tych pierwszych zaliczane są przede wszystkim:

• 1. Psychoterapia w ujęciu psychodynamicznym. Jest to podejście najbardziej popularne wśród polskich klinicystów. Wywodzi się ono z założeń psychoanalizy szkoły Freuda oraz jej dalszych modyfikacji na przestrzeni XX stulecia. Podejście psychodynamiczne ma na celu dotarcie do skrywanych źródeł problemów psychicznych a następnie przepracowanie ich. Istotne znaczenie ma tutaj nie tylko samo dotarcie do źródeł problemów oraz zrozumienie mechanizmów rządzących naszą psychiką, lecz także “przeżycie” traum, lęków i niepokojów. W ramach terapii grupowej powszechnie stosuje się tzw. psychodramy. Terapia indywidualna opiera się zaś w dużej mierze na mechanizmie przeniesienia, w ramach których pacjent niejako skupia na terapeucie uczucia, emocje, lęki, obawy i wyrzuty żywione do ważnych osób w jego życiu.
• 2. Psychoterapia w ujęciu psychoanalitycznym. Jest to forma znacznie mniej popularna, niż ujęcie psychodynamiczne. Wykazuje ona także znacznie bardziej ścisły związek z założeniami psychoanalizy. W tym podejściu celem jest przede wszystkim odkrycie przez pacjenta skrywanych źródeł jego problemu oraz uświadomienie ich sobie oraz zrozumienie.

Psychoterapia behawioralno-poznawcza

Jak natomiast przedstawia się psychoterapia w modelach pochodzących z psychologii poznawczej? Tutaj należ wskazać przede wszystkim na terapię behawioralno-poznawczą. Z zasady neguje ona samo istnienie nieświadomości w znaczeniu freudowskim. Ten model terapeutyczny skupia się na analizie schematów poznawczych i behawioralnych pacjenta a następnie ich racjonalnej korekcie. Zalety podejścia behawioralno-poznawczego? Jest to obecnie jedyna forma psychoterapii, której efektywność została potwierdzona. Z drugiej jednak strony, klinicyści wskazują na bardzo ograniczony zasięg stosowania tego podejścia a także jego nieskuteczność w przypadku osób z poważnymi problemami psychicznymi.

Jak wybrać rodzaj psychoterapii?

Zakłada się, że psychoterapia w podejściu behawioralno-poznawczym jest efektywna w leczeniu:

• 1. Fobii
• 2. Zespołów stresu pourazowego
• 3. Manii
• 4. Nerwicy natręctw
• 5. Niektórych stanów nerwicowych i depresyjnych

Jednocześnie klinicyści w większości zaznaczają, że dla osób cierpiących na inne problemy psychiczne najlepszą opcją będzie terapia w ujęciu psychodynamicznym. Stosuje się ją między innymi w takich przypadkach, jak:

• 1. Zaburzenia osobowości
• 2. Choroba dwubiegunowo-afektywna(zależnie od stanu pacjenta)
• 3. Depresje i nerwice
• 4. Głębokie traumy
• 5. Inne problemy psychiczne o charakterze mieszanym(warto pamiętać, że np. zaburzenia osobowości często występują łącznie z depresją lub nerwicami)

Należy przy tym zaznaczyć, że psychoterapia https://psychoterapeuta-gdynia.com.pl/konsultacja-psychoterapeutyczna/ w ujęciu psychodynamicznym to proces długotrwały i wymagający poważnego i rzetelnego podejścia ze strony pacjenta. W trakcie terapii może także dochodzić do czasowych pogorszeń stanu psychicznego. W przypadku niektórych pacjentów odradza się podjęcie terapii głębinowej np. ze względu na zbyt kruchą konstrukcję psychiczną lub niską tolerancję frustracji. Jest to więc bez wątpienia wyjątkowo wymagająca a niekiedy także ciężka forma terapii, zarówno dla pacjenta, jak i terapeuty.

Inne formy psychoterapii

Poza wymienionymi powyżej podejściami istnieje oczywiście również kilka innych ciekawych modeli terapeutycznych. Problem stanowi fakt, że są one nieobecne lub też obecne w stopniu nikłym w Polsce. Do tych modeli zaliczamy między innymi:

• 1. Psychoterapię egzystencjalną
• 2. Psychoterapię humanistyczną
• 3. Psychoterapię ericksonowską

Każdy z tych modeli wywodzi się z odmiennych założeń. Również przebiegu procesu terapeutycznego jest odmienny, niż w przypadku ujęcia psychodynamicznego lub behawioralno-poznawczego.

Czym należy się kierować przy wyborze terapeuty?

Sam wybór odpowiedniej formy terapii to jeszcze nie wszystko. To, w jakim stopniu efektywna będzie psychoterapia to zawsze wypadkowa kilku czynników, w tym także kompetencji terapeuty.

Przed udaniem się do gabinetu należy sprawdzić, czy dany specjalista posiada odpowiednie certyfikaty psychoterapeuty. Warto również zwrócić uwagę na liczbę uzyskanych certyfikatów, publikacje naukowe oraz przynależność do towarzystw psychoterapeutów. Kolejny istotny czynnik to sam sposób prowadzenia terapii. Psychoterapia w ujęciu dynamicznym z konieczności stanowi poważne obciążenie dla terapeuty, przez co powinien on regularnie korzystać z superwizji. Należy zapytać specjalistę o tę kwestię.

Jest jeszcze jedna istotna rzecz. W Polsce obecnie gabinet psychoterapii może otworzyć właściwie każdy. Należy jednak pamiętać, że samo ukończenie np. studiów psychologicznych bynajmniej nie czyni danej osoby wykwalifikowanym terapeutą. To samo dotyczy zresztą psychiatrów o ile nie szkolili się w kierunku prowadzenia psychoterapii.